Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân vừa công bố báo cáo sâu sắc về áp lực doanh nghiệp đối mặt, đặc biệt là tồn kho bất động sản. Cảnh tượng buồn bã của các dự án bất động sản và khó khăn trong dòng tiền đã khiến cho nhiều người không khỏi lo lắng.
Trên cơ sở phân tích chi tiết từ báo cáo tài chính của 1.579 doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam, đang hoạt động trong 10 nhóm ngành khác nhau, điều đáng lo ngại nhất chính là việc doanh thu các ngành giảm sút từ năm 2018 đến 6 tháng đầu năm 2023. Trong số đó, ngành bất động sản và xây dựng chịu áp lực nặng nề nhất.
Tình hình tồn kho tăng lên đã tạo ra một áp lực lớn, đến quý 2-2023, thực tế vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện. Doanh thu 6 tháng đầu năm 2023 của 8/10 ngành đều giảm so với cùng kỳ năm 2022, chỉ có ngành công nghệ thông tin duy trì sự tăng trưởng.
Doanh nghiệp ở Việt Nam thường thiếu vốn chủ sở hữu, phụ thuộc chủ yếu vào vốn vay. Vì thế, khi việc huy động vốn gặp khó khăn, doanh nghiệp ngay lập tức đối diện với vấn đề về dòng tiền và tồn kho đã tăng lên nhiều lần.
Riêng trong lĩnh vực bất động sản, tồn kho hàng hóa tiếp tục tăng cao. Với tình hình hiện tại, doanh nghiệp sẽ mất đến 149 năm mới có thể bán hết số hàng hóa đang tồn kho.
Các doanh nghiệp bất động sản vẫn đang nắm giữ hàng tồn kho trị giá hàng trăm nghìn tỉ đồng. Tình trạng tồn kho bất động sản chỉ giới hạn ở các phân khúc căn hộ cao cấp và khu nghỉ dưỡng.
Trước tình hình này, Ban IV đã đưa ra khuyến nghị cần tập trung vào các chính sách ngay từ bây giờ để hỗ trợ dòng tiền thông qua việc tiếp cận vốn, giảm chi phí và tạo dòng tiền ngắn hạn cho doanh nghiệp đến nửa đầu năm 2024.
Ngoài ra, đối với chính sách tiền tệ, doanh nghiệp đề xuất rằng lãi suất cho vay cần phải giảm mạnh để hỗ trợ. Lãi suất hiện nay, mặc dù đã giảm nhưng vẫn cao so với các quốc gia khác; ngân hàng cần phải xem xét khả năng trả nợ tương lai của doanh nghiệp để tăng cơ hội tiếp cận tín dụng, không chỉ dừng lại ở việc đánh giá tài sản thế chấp. Ưu tiên lãi suất thấp cho doanh nghiệp xuất khẩu và doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Đây là thời điểm cần phải “khoan thư sức dân”. Trước sự suy yếu của nội lực doanh nghiệp và nhiều khó khăn từ việc tổng cầu giảm, cần xem xét các chính sách tài khóa không phản chu kỳ để thúc đẩy tổng cầu. Điều này bao gồm việc tăng cường đầu tư công, tập trung vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng lớn và phát triển nhà ở xã hội.
Cần xem xét các giải pháp để giảm áp lực thuế và chi phí khác, tạo điều kiện cho doanh nghiệp có dòng tiền ngắn hạn. Trong ngắn hạn, doanh nghiệp cũng hy vọng rằng không sẽ không có thêm các quy định mới gây ra các loại phí, chi phí phát sinh. Đặc biệt, với việc chi phí “kinh phí công đoàn” chiếm 2% quỹ lương, doanh nghiệp đề xuất Chính phủ xem xét việc giữ lại toàn bộ 2% này ít nhất trong 2 năm tới, sau đó giảm dần mức đóng góp cho công đoàn cấp trên.
Ngoài ra, để giải quyết lâu dài các vấn đề khó khăn của doanh nghiệp, một trong những giải pháp quan trọng cần chú trọng đó là phát triển thị trường vốn hiện đại, đáp ứng các chuẩn mực quốc tế để hút vốn hiệu quả cho nền kinh tế.
Tình hình hiện nay đòi hỏi sự can thiệp ngay từ cơ sở, từ chính sách, từ tất cả mọi ngóc ngách trong xã hội. Nỗi lo sợ và bất an không chỉ dừng lại ở cá nhân mà còn trở thành bức tranh toàn cảnh, ảnh hưởng đến sự ổn định và phát triển của cả nền kinh tế.
Cần sự hỗ trợ không chỉ từ phía doanh nghiệp mà còn từ cơ quan chính phủ, từ các cơ quan liên quan để đồng lòng, đồng hành cùng nhau vượt qua thời kỳ khó khăn này. Chỉ khi chúng ta đồng lòng, tập trung vào giải quyết vấn đề, mới có thể đem lại ánh sáng cho tương lai, cho sự phục hồi của nền kinh tế và sự ổn định cho thị trường.
